Tayland’dan Çin’e Uygur tepkisi

Tayland’ın Çin’e teslim ettiÄŸi 85’i erkek 24’ü kadın toplam 109 Uygur Türkü elleri kelepçeli ve baÅŸlarına çuval geçirilmiÅŸ ÅŸekilde Çin’e götürülmüÅŸtü. Onları teslim eden Tayland hükümetinin sözcüsü Sansern Kaewkamnerd, Uygurlara “terörist” muamelesi yapan bu uygulamayı doÄŸru bulmadıklarını söyledi.

Çin devlet televizyonunda Uygurları bu halde gösteren bir haber yayınlanmış ve  Uygurların önce Türkiye’ye girip, ardından Suriye ve Irak’a giderek IŞİD’a katılacakları öne sürülmüÅŸtü. Bu 109 kiÅŸiden 13’ünün “terör” ÅŸüphelileri olduÄŸu da öne sürülmüÅŸtü.

Åžu an bu 109 Uygur'un nerede olduÄŸu bilinmiyor.

Kalan 60 Uygur Türkü Türkiye’ye gelebilir

Kaewkamnerd açıklamasında, geri kalan 60’a yakın Uygur'un kimlik tespitinin ardından ülkelerinde herhangi bir terör suçu kaydı olup olmadığına bakılacağını ve herhangi bir sabit suçu bulunmayan Uygurların Çin ya da Türkiye seçeneklerinden istediklerine gidebileceklerini vurguladı.

Tümtürk: Ä°ddialar asılsız

Dünya Uygur Kongresi BaÅŸkan Yardımcısı ve DoÄŸu Türkistan DerneÄŸi Genel BaÅŸkanı Seyit Tümtürk bu iddiayı reddediyor ve Tayland'ın Uygur Türklerini para karşılığı iade ettiÄŸini savunuyor.

Bir grup Uygur Türkü'nün, vatanlarında hukuka aykırı uygulamalar nedeniyle yaÅŸamlarını tehlikeye atarak 16 ay önce Tayland'a sığındıklarını belirten Seyit Tümtürk, Tayland'ın bu kiÅŸileri 'sınır ihlali' gerekçesiyle elinde tuttuÄŸunu anlattı. Tümtürk 16 ay sonra da 115 Uygur Türkü'nün baÅŸlarına çuval geçirilerek uçakla Çin'e götürüldüÄŸünü söyledi. Uygur Türklerinin uçakla götürülmesi sırasında çekilen video ve fotoÄŸrafları basına dağıtan Seyit Tümtürk ÅŸunları söyledi:

"Tayland'dan Çin'e götürülürken baÅŸlarına çuval geçirildi. FotoÄŸraf ve görüntülerden de anlaşılacağı gibi soydaÅŸlarımız ne yazık ki, Çinli özel harekât mensupları tarafından üçlü koltuÄŸun tam ortasına oturtularak götürülmüÅŸtür. Tayland ne yazık ki, Çin'in 3 milyar dolarlık hibe rüÅŸveti karşılığında, 16 aylık esaret sonrası DoÄŸu Türkistanlı soydaÅŸlarımızı teslim etmiÅŸtir. Bunu kınıyoruz ve soydaÅŸlarımızın hayatından ciddi endiÅŸe duyduÄŸumuzu buradan haykırıyoruz."

Türkiye kınadı

Türk DışiÅŸleri Bakanlığı'nın açıklamasında ise, gözaltındaki 115 Uygur Türkü'nün Çin'e iadesine tepki gösterildi, "115 Uygur Türkü soydaşımızın kendi istekleri ve hür iradeleri hilafına üçüncü bir ülkeye gönderilmesini büyük bir üzüntüyle öÄŸrenmiÅŸ bulunuyoruz" denildi.
Açıklamada ÅŸu ifadeler yer aldı:

"Geri göndermeme ilkesi, 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Statülerine Ä°liÅŸkin SözleÅŸme ile 1984 tarihli Ä°ÅŸkence ve DiÄŸer Zalimane, Gayri Ä°nsani veya Küçültücü Muamele veya Cezaya Karşı SözleÅŸme'de açıkça düzenlenen, yalnızca mülteci veya benzeri statüdeki kiÅŸiler için deÄŸil sınır dışı veya iade edilme gibi zorla geri gönderme hallerinde de yaÅŸam hakkı ihlali veya iÅŸkence görme riski olan herkes için geçerli temel bir uluslararası hukuk ilkesidir."

Tayland’dan önce 173, sonra da 8 Uygur Türkiye’ye getirilmiÅŸti. Türkiye’ye getirilenlerin tamamı kadın ve çocuklardan oluÅŸuyor. Bu ülkeye sığınan yetiÅŸkin erkekler ise Çin’e iade edildi.

Kaynak: DHA